Najczęściej uprawianą rośliną ozdobną na świecie jest tulipan ogrodowy, kultywar występujący w oszałamiającej liczbie 15 tysięcy odmian. Jego praprzodkiem był (Tulipa sylvestris L.) który do Europy zawędrował z Azji Mniejszej. Tulipan od wieków był ulubionym, adorowanym kwiatem w ogrodach Armenii, Turcji i Persji. Stulone płatki kwiatu przypominają swoim kształtem turban, stąd też wywodzi się jego perska nazwa. Na początku był kwiatem monarchów, arystokracji i bogaczy. Zachwycano się jego wysublimowaną formą i rozmaitością odmian barwnych, które wynagradzały brak...zapachu.

 

W 1562 roku cebulki tulipanów dotarły do Antwerpii w Niderlandach. Carolus Clusjus profesor botaniki na Uniwersytecie w Lejdzie zajął się ich hodowlą i napisał o nich pierwsze prace naukowe. Zapałał do nich wielką namiętnością i wychwalał je pod niebiosa, na prawo i lewo. Wieść o pięknych,  nieznanych kwiatach rozniosła się szybko poza mury uniwersyteckiego ogrodu. Pewnej bezksiężycowej nocy ponad 100 cebulek padło łupem złodziei zapoczątkowując dziwne zjawisko zwane „tulipanową gorączką”. 

 

W holenderskich ogrodach prócz złodziei grasowała też pewna odmiana wirusa nadająca płatkom tulipana fantastyczne kształty o brzegach postrzępionych i pofałdowanych. Loterią było też to jaki kolor będą miały kwiaty z kolejnych krzyżówek.  Mówiono, że natura umiłowała ten kwiat i bawi się nim bez końca. Loteria równa się hazard. Każdy, arystokrata czy służący posiadający choćby skrawek ziemi, mógł wyhodować sobie niecodzienny okaz. Ponieważ ich ceny gwałtownie rosły, zaczęto je skupywać w nadziei jeszcze droższego odsprzedania. W 1637 roku tulipan 'Semper Augustus' został sprzedany za astronomiczną wtedy kwotę 13 tysięcy guldenów. Niektóre z cebulek były warte kamienicy w Amsterdamie. Zakupy cebulek za tak wygórowane ceny nie opłaciły się i doprowadziły do ruiny finansowej niektórych kupców...

 

„Czarny tulipan” stał się tytułem powieści Aleksandra Dumasa, której głównym bohaterem jest holenderski hodowca tulipanów Korneliusz van Baerle. Holandia po dziś dzień kultywuje tradycje hodowli tej rośliny cebulkowej należącej do rodziny liliowatych. Nowo powstające krzyżówki zostają nazywane imieniem znanych osób. Polskie akcenty to odmiany: Jan Paweł II, Fryderyk Chopin, Polonia, Irene Sendler czy Maria Kaczyńska. W Amsterdamie istnieje Muzeum Tulipanów, a w ogrodzie w Keukenhof wiosną zakwita ponad 7 mln tulipanów należących do różnych gatunków i ogromnej liczby kultywarów. 

 

Tekst: Ewa Bujalska.